Cocreatie Culemborg: “we dachten, als het zó leeft, kunnen we er een beweging van maken”

Wederkerigheid. Dat is co-creatie voor Conny de Laat en Ingrid Veltkamp. Mensen in beweging zetten. De Laat en Veltkamp zijn beiden betrokken bij de co-creatiebeweging in Culemborg (zie de website), De Laat als bestuurslid en Veltkamp als contactpersoon van de gemeente Culemborg. In 2012 ontstond in Culemborg op initiatief van bewoners deze co-creatiebeweging, na een bijeenkomst die de gemeente organiseerde voor inwoners en bedrijfsleven met als doel gezamenlijk de kernwaarden voor de stad (‘eigenzinnig, vitaal en betrokken’) te bepalen.

Verbindingen tussen mensen en ideeën

De Laat: “Iedereen is in meer of mindere mate betrokken bij waar je woont. Al gaat het maar om je eigen poortje.” Samen met onder anderen initiatiefnemer Gerwin Verschuur, ging een groep betrokkenen met het idee van co-creatie in Culemborg aan de slag. De groep betrokken inwoners organiseerde een marathonsessie van 12 uur, op 12-12-2012. Elk uur had een bepaald thema. Bewoners en bedrijfsleven konden ideeën en initiatieven voor de stad Culemborg delen. De bijeenkomst was een groot succes. In totaal waren er 144 sprekers. Zie een impressie van de bijeenkomst op Youtube:

“We dachten, als het zó leeft, dan kunnen we er een beweging van maken. Er kwam een vervolg, met verschillende bijeenkomsten in 2013. Het doel was steeds om verbindingen te leggen tussen mensen en ideeën.”

Cocreatie Culemborg is een brede beweging en dat brengt dynamiek met zich mee. De Laat: “We hebben tijdelijk een stichtingbestuur opgericht, die bijeenkomsten organiseert, een website ontwikkelt, maar bijvoorbeeld ook de kosten van zaalhuur en dergelijke betaalt. We willen uiteindelijk van dit stichtingbestuur naar een coöperatieve vorm toe. We hebben als bestuur co-creatie bewust niet gedefinieerd. Geen ‘Dit is het en zo moet het’. Als je dat doet, sluit je mensen uit. Tegelijkertijd is er ook de behoefte bij mensen: ‘Wat is het nu, hoor ik daarbij, moet ik per se aansluiten?’ Die verschillende behoeftes zijn er, dat is niet erg.”

Gemeenten focussen nog te veel op beleid maken

Veltkamp, overigens zelf geen inwoner van Culemborg, is contactpersoon namens de gemeente. Binnen de gemeente is zij verantwoordelijk voor burgerparticipatiebeleid. “In principe hoeft een gemeente niet bij burgerinitiatieven betrokken te zijn, al vind ik het heel prettig om bij te dragen aan Cocreatie Culemborg. Van begin af aan hebben we heel open gesprekken gevoerd. Mijn rol is meedenken, bijvoorbeeld over hoe je de gemeenteraad kunt betrekken en bij welke persoon binnen de gemeente je moet zijn. Bovendien wil ik graag ‘ontschotting’ bewerkstelligen. Zodat burgers en overheid sámen werken aan de stad.

“Toen de co-creatiebeweging begon, had ik een gesprek met onze wethouders. Zij zeiden: ‘bij co-creatie worden toch wel alle doelgroepen betrokken?’. Maar wij kunnen als gemeente Cocreatie Culemborg niet vertellen wat te doen. Gemeenten focussen nog teveel op beleid maken. Bepalen wat anderen moeten doen. Daar anders naar kijken, heeft ook te maken met het dichten van de beroemde kloof tussen overheid en burger. Ik geloof niet in zo’n kloof. Juist dit soort bewegingen, als Cocreatie Culemborg, bewijzen dat!”

“Eigenlijk is het toch vreemd dat een gemeente bedenkt wat goed is voor de stad…”

De Laat: “Mensen worden vanuit verschillende drives actief in een stad: de één vanuit passie, de ander vanuit pijn. Beide zijn goed en effectief. Bij eerdere burgerinitiatieven heb ik zien ontstaan dat mensen die eerder zeer onverschillig waren, ineens dachten ‘hé, dit is onze wijk! Laat je eens zien gemeente!’. Ik wil die betrokkenheid, ook al is het vanuit ‘tegen’, positief inzetten voor deze stad.”

Veltkamp vult aan: “Niet de gemeente die zegt ‘we zijn met iets bezig, wat vinden jullie ervan?’ Maar de burgers die aangeven wat zíj belangrijk vinden.”
De Laat: “Het gaat om de energie: hoe krijg je voor elkaar dat mensen energie ten goede van de gemeenschap inzetten.”
Veltkamp: “En wat kan ik daar aan bijdragen? Dáár draait een gemeente om. Eigenlijk is het toch vreemd dat er vanachter een bureau in het stadskantoor bedacht wordt wat goed is voor de stad…”

Wat Veltkamp in dit hele proces heeft geleerd, is: “Laat als gemeente de bewoners zien dat hun rol van groot belang is, dat zij kunnen bijdragen aan de leefbaarheid van hun stad. Zo groeien we met elkaar organisch naar een kanteling toe: van burgerparticipatie naar overheidparticipatie.”
De Laat: “we hebben raadsleden gevraagd welk concreet project ze willen adopteren. Een aantal van hen heeft contact met ons gezocht. Dat zijn de zaadjes die je plant.”

Open staan en kansen pakken

Veltkamp heeft bewondering voor wat de co-creatiebeweging in Culemborg in gang heeft gezet. “Wat ik zo mooi vind, is dat ze voortdurend reflecteren op wat ze doen. Ze staan open voor verandering van het proces maar blijven wel bij hun oorspronkelijke visie. Ze willen leren. Dat merk je bij hun bijeenkomsten. Steeds denken ze na over het proces, hoe ze het goed kunnen vormgeven, wat de vraagstukken zijn et cetera. Terwijl het allemaal vrijwilligers zijn!”

De Laat: “Heel belangrijk is dat er niet één waarheid is. We stellen ons daarom lerend op. Naar buiten toe én naar binnen toe. Willen open blijven staan en kansen pakken. Als je het dicht timmert en ‘nee’ gaat verkopen aan mensen met ideeën, dan is het over. We zoeken bewust naar de balans tussen brengen en halen. Een beweging als co-creatie Culemborg trekt ook mensen aan die alleen komen ‘halen’. Aan de andere kant brengen mensen juist héél veel. We denken daar steeds over na: wat kom je brengen en wat kom je halen? Hoe is dat in balans?

Co-creatie is van de lange adem

“Co-creatie is iets van de lange adem. Het is echt investeren in de toekomst. Daarvoor heb je verschillende stijlen nodig: een visionair, iemand ‘met de poten in de klei’ en iemand die knopen door hakt. Al deze stijlen zitten overigens in ons bestuur. Mijn ideaal is dat alle actoren in een stad op hun kracht en expertise worden ingezet. In gezamenlijkheid. Ook de gemeente. Zij moeten het algemeen belang in ogenschouw houden en beschermen. Iedereen doet mee vanuit zijn eigen rol en verantwoordelijkheid.”
Veltkamp ziet de rol van gemeentes veranderen. “In de toekomst werken we met de stad aan de stad!”

———————————————————————————————————————————————-

Co-creatie in Culemborg:

Een aantal inwoners van Culemborg heeft in 2012 ‘Co-creatie Culemborg’ opgericht. De beweging heeft een voorlopig stichtingbestuur. Iedereen kan ideeën aandragen en aansluiten bij initiatieven. De missie en visie van de beweging is:

Deel deze pagina

Tags: co-creatie